هرمان هسه HERMANN HESSE
1877 – 1962
او در نظام پر رمز و راز دنیا به دنبال چیزی به نام زندگی می گشت .
حقیقت ، دل زدگی ، عشق ، آرامش ، رهایی
اینها کلماتی هستند که او در سه کتاب دنباله دار خود (سیذارتا ، دمیان ، گرگ بیابان ) با آنها درگیر است و در معنای شان غوطه می خورد تا مگر از ورای این ها به چیزی به نام زندگی دست یابد .
آدمها (قهرمان ها) ی هسه پریشانند . دل زده از زندگی بورژواها و آدمهای عادی .هیچ چیز آنها را راضی نمی کند و می شود در آنها آنتوان روکانتن (قهرمان تهوع سارتر) را به وضوح مشاهده کرد . اما آنچه تمایز هسه را با سارتر ، کافکا یا حتی صادق هدایت خودمان مشخص می کند ادامه دادن زندگی قهرمان است . قهرمان نه رها می شود در هاله ای از پوچی ها و ابهامات و نه تمام می شود با خودکشی یا ...
در آثار هسه قهرمان اگر فرصتی داشته باشد راه زندگی و اگر نه حقیقت هستی را در می یابد .
آثار هسه را که درکل تحت تاثیر عرفان بودایی و طریقه ی ذن نگاشته شده است می توان در زمره آثار کلاسیک و مذهبی نیمه ی اول قرن بیستم به حساب آورد . او با الهام از انجیل و وداهای بودا به رهایی انسان در دوران سیاه جنگ و رنج اندیشیده است و سعی کرده است تا با نشان دادن و تجربه رذیلت ها روش و منش بی نیازی را در یابد و پس از آن پا در سرزمین آزادگی بگذارد .
شخصیت ها ی هسه غالبا در آغاز امر آدم های معمولی با همه ی زشتی های معمولی اند ولی آنچه در پایان داستان های او از اشخاص می بینیم کاملا متفاوت است . شخصیت ها پس از طی مسیر داستان با تجربه واقعیت های خوب و بد زندگی مسیر ی را می یابند که از چشم هر "آدم عادی" پنهان است . موسیقی ، عشق و فلسفه سه عنصری هستند که مثلث فکری هسه را می سازد .
سیذارتا ، گرگ بیابان ، دمیان ، اسپرلوس ، بازی مهره های شیشه ای ، کنولپ ، اعجوبه زیر چرخ از آثار به یاد ماندنی هسه اند .
و من همیشه دیر رسیدم
شاید
هر بار با قطار قبلی
باید می آمدم
وقتی که جامه دانم را می بستم
پیراهنم به یاد تو تا می خورد
و خواب اهتزازش را
می دید
وقتی رسیدم اما ...
آه!
با آن جنین خواب های هزاران سال
چه باید
می کردم ؟
پیراهن من آیا
باید به قامتش
کفنی می شد
می پوسید؟
تقدیر من همیشه چنین بود
و شایداین طلسمی است
که تا همیشه دست نخواهد خورد
روزی کنار رودی
مردی کلید بختش را
در آب
افتاد
و آن کلید را
شیطان ترین ماهی ها
بلعید
و سوی دور دست ترین دریاها
گریخت
و یک نفر که پیش تر از من رسید
صیاد شاه ماهی من شد
و من دوباره دیر رسیدم
قلاب من گلوی مرا می درد
و تو به هیات پریان
در آبهای دور
تنت را
می شویی
شعر از حسین منزوی
انتخاب : رضا کشاورز افشار
" ما فرزندان این قرن کافریم "
این را حسین پناهی وقتی گفت که هنوز به قرن 21 نرسیده بودیم . آنوقت ما در قرن جنگ و خون و گناه ، قرن اتم ، قرن بیستم بودیم .
آری ، ما فرزندان همان قرن کافریم ولی آیا بعد از ما آنانی که تازه در سال 2005 متولد می شوند چه اسمی می توانند بر قرنشان بگذارند!؟
فرار فرار فرار
فرار از زندگی به شوخی از شوخی به شهوت از شهوت به مستی از مستی به عصیان از عصیان به هیچی !
غم می ماند و غم و غم و غم و. .. و... و...
قرن بیست و یک قرن تنهایی است همه مان مراقب چینی های تنهاییمان باشیم نکند ترک بردارد و آنوقت چشم باز کنیم و ببینیم یگانه یادگار روزگار خوبی مان هم رفته است .
" ما فرزندان این قرن کافریم
قرن مانیفست های سیاه ن ی چ ه
تزهای خاکستری بکت
آنتی تزهای مسخ پاپ اعظم
بنده ی چند تا خدا باید باشیم ؟ "
زندگی جای دیگری ست . هست ، نمی گویم نیست ، جای دیگری ست
چند وقتی هست که دلم هوای جای دیگری را کرده است . ولی هنوز انگار لنگه کفشهای لنگه به لنگه ام جفت نمی شود . نمی دانم دست راستم باید در آستین چپم برود یا پای چپم در پاچه راستم . حتی نمی دانم در این روزگار هر کی به هر کی رنگ لباسم را خودم انتخاب کنم یا بگذارم عمه ام از سفر فرنگ برگردد بعد هر رنگی گفت بپوشم . در ضمن ، در ضمن یک واکس خریده ام نمی دانم به مویم بزنم یا به کفشم . می بینید غم و درد و مشکل یکی دو تا نیست و گرنه خیلی وقت است که دلم هوای جای دیگری را کرده است .
خوشا به حال لک لکا که خوابشون واو نداره
خوشا به حال لک لکا که عشقشون قاف نداره
خوشا به حال لک لکا که مرگشون گاف نداره
خوشا به حال لک لکا که لک لک اند
شعر از : حسین پناهی
برشاخه های درخت غار
دو کبوتر تاریک دیدم
یکی خورشید بود
وآن دیگری ماه .
“همسایه کوچک !(با آنان چنین گفتم)
گور من کجا خواهد بود ؟”
- “ در دنباله ی من” چنین گفت خورشید.
- “در گلوگاه من” چنین گفت ماه
و من که زمین را بر گرده خویش داشتم و پیش می رفتم
دو عقاب دیدم همه از برف
و دختری سراپا عریان
که یکی دیگری بود
و دختر هیچکس نبود.
“ عقابان کوچک !- بدانان چنین گفتم -
گور من کجا خواهد بود ؟”
- “ در دنباله ی من” چنین گفت خورشید.
- “در گلوگاه من” چنین گفت ماه
برشاخساران درخت غار
دو کبوتر عریان دیدم.
یکی دیگری بود
و هر دو هیچ نبودند.